هلیوستات (Heliostat)

هلیوستات در لغت یونانی به معنای خورشید بوده و اصطلاحاً به آیینه ای که روی محور دوار نصب گشته و با حرکت خود قادر است نور خورشید را به طور پایدار به نقطه ای ثابت انعکاس دهد، اطلاق می شود. هلیوستات اصلی ترین جزء سیستم جمع کننده بوده و مستقل از دریافت کننده و سیال عامل کار می کند. در نتیجه طراحی آن ارتباط زیادی با اجزای دیگر نیروگاه و همچنین نحوه استفاده نهایی از انرژی حرارتی تولیدی ندارد. این مزیت، تولید انبوه هلیوستات ها را از نظر طراحی نیروگاه مستقل نموده و در نتیجه باعث کاهش بهای واحد هر هلیوستات می شود. بخش عمده هزینه هر نیروگاه خورشیدی به هلیوستات ها اختصاص دارد.

هر هلیوستات شامل یک سطح انعکاسی یا آیینه، سازه نگهدارنده آیینه، فونداسیون، سیستم کنترل و محرک هلیوستات می باشد. هلیسوتات های شیشه ای و غشائی از مهمترین انواع هلیوستات های موجود کنونی هستند.

1. هلیوستات های شیشه ای
در این نوع هلیوستات ها آیینه از شیشه نقره اندود ساخته شده و یک سازه نسبتاً محکم برای تحمل بار آیینه ها و مقاومت در برابر وزش باد در نظر گرفته شده است.

2. هلیوستات های غشائی (Membrane Heliostat)
این هلیوستات ها از یک حلقه فلزی به قطر بسیار بزرگ، غشاها و یک سیستم کنترل متمرکز تشکیل یافته اند. بر روی غشاهای جلویی که تابش خورشید را منعکس می کنند، لایه نازکی از پلیمر نقره پوشش داده می شود. شعاع انحنای آیینه را می توان به نحوی تنظیم کرد که پرتوهای خورشید دقیقاً روی دریافت کننده متمرکز شوند. ایجاد کمی خلاء در فضای بین دو غشا و کنترل موثر آن موجب می شود سطح غشا مقعر گردیده و پرتو ها روی دریافت کننده متمرکز شوند. در مواقع اضطراری با برقراری فشار کمی بیش از فشار اتمسفر در فضای این دو غشا حالت متمرکز کنندگی هلیوستات از بین می رود.